PRADHAN MANTRI PIK VIMA YOJANA 2024
18 फेब्रुवारी 2016 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केलेली प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) ही शेतकऱ्यांसाठी त्यांच्या उत्पादनासाठी विमा सेवा आहे. [१] याने आधीच्या दोन योजना राष्ट्रीय कृषी विमा योजना (NAIS) आणि सुधारित राष्ट्रीय कृषी विमा योजना (MNAIS) यांची सर्वोत्तम वैशिष्ट्ये समाविष्ट करून बदलली. आणि त्यांच्या अंगभूत उणिवा (उणिवा) दूर करून वन नेशन-वन स्कीम थीमच्या अनुषंगाने ते तयार करण्यात आले. शेतकऱ्यांवरील प्रीमियमचा भार कमी करणे आणि संपूर्ण विमा रकमेसाठी पीक हमी दाव्यांची त्वरित निपटारा करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.
पीएमएफबीवायचे उद्दिष्ट पीक अपयशाविरूद्ध सर्वसमावेशक विमा संरक्षण प्रदान करणे आहे ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न स्थिर राहण्यास मदत होईल. या योजनेत सर्व अन्न आणि तेलबिया पिके आणि वार्षिक व्यावसायिक/ बागायती पिके समाविष्ट आहेत, ज्यासाठी मागील उत्पन्नाचा डेटा उपलब्ध आहे आणि ज्यासाठी सामान्य पीक अंदाज सर्वेक्षण (GCES) अंतर्गत आवश्यक क्रॉप कटिंग प्रयोग (CCE) आयोजित केले जात आहेत. ही योजना सूचीबद्ध सामान्य विमा कंपन्यांद्वारे लागू केली जाते. अंमलबजावणी करणारी एजन्सी (IA) संबंधित राज्य सरकारकडून बोलीद्वारे निवडली जाते.
विमा कंपन्यांचे पैसे खिशात असताना हजारो कोटी रुपयांची थकबाकी असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी ही योजना अनेक समस्यांनी ग्रासलेली आहे.
योजनेचे उद्दिष्ट
प्रधान मंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) चे उद्दिष्ट शेतीमध्ये शाश्वत उत्पादनास समर्थन देणे आहे
अनपेक्षित घटनांमुळे पिकाचे नुकसान/नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देणे.
शेतकऱ्यांचे उत्पन्न स्थिर करणे, जेणेकरून त्यांचे शेतीत सातत्य राहील
शेतकऱ्यांना नवीन आणि आधुनिक कृषी पद्धती अवलंबण्यास प्रोत्साहित करणे
कृषी क्षेत्राला पतपुरवठा सुनिश्चित करणे जे अन्न सुरक्षा, पीक विविधीकरण आणि कृषी क्षेत्राची वाढ आणि स्पर्धात्मकता वाढविण्यासोबतच शेतकऱ्यांना उत्पादन धोक्यांपासून संरक्षण देईल.
अंमलबजावणी करणारी संस्था
कृषी, सहकार आणि शेतकरी कल्याण (DAC&FW), कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय (MOA&FW), भारत सरकार (GOI) यांच्या संपूर्ण मार्गदर्शनाखाली आणि नियंत्रणाखाली निवडलेल्या विमा कंपन्यांद्वारे बहु-एजन्सी फ्रेमवर्कद्वारे ही योजना लागू केली जाते. राबविण्यात येणार आहे. ) आणि संबंधित राज्याच्या इतर विविध एजन्सींच्या समन्वयाने; अर्थात वाणिज्यिक बैंक, सहकारी बैंक, क्षेत्रीय ग्रामीण बैंक और उनके नियामक निकाय, सरकारी विभाग जैसे वित्तीय संस्थान। कृषि, सहकारिता, बागवानी, सांख्यिकी, राजस्व, सूचना/विज्ञान एवं प्रौद्योगिकी, पंचायती राज आदि।
जोखीम आणि बहिष्कारांचे कव्हरेज
पिकाच्या जोखमीच्या पुढील टप्प्यांमुळे होणारे पीक नुकसान योजनेत समाविष्ट आहे
पेरणी/लावणी/उगवण प्रतिबंधित जोखीम: कमी पाऊस किंवा प्रतिकूल हंगामी/हवामान परिस्थितीमुळे विमा उतरवलेल्या क्षेत्रात पेरणी/लावणी/उगवण रोखली जाते.
स्थायी पीक (पेरणीपासून कापणीपर्यंत): टाळता येण्याजोग्या जोखमींमुळे उत्पन्नाचे नुकसान भरून काढण्यासाठी सर्वसमावेशक जोखीम विमा प्रदान केला जातो. दुष्काळ, कोरडेपणा, पूर, पूर, कीटक आणि रोगांचे मोठ्या प्रमाणावर आक्रमण, भूस्खलन, नैसर्गिक कारणांमुळे आग, वीज, वादळ, गारपीट आणि चक्रीवादळ.
PRADHAN MANTRI PIK VIMA YOJANA 2024 NOTES PDF DOWNLOAD
कापणीनंतरचे नुकसान: गारपीट, चक्रीवादळ इत्यादींच्या विशिष्ट धोक्यांपासून पीक घेतल्यानंतर शेतात लहान बंडल स्थितीत कापणी करणे आणि पसरवणे/वाळवणे आवश्यक असलेल्या पिकांसाठी कापणीपासून जास्तीत जास्त दोन आठवड्यांच्या कालावधीसाठी संरक्षण उपलब्ध आहे. चक्रीवादळ पाऊस आणि अवकाळी पाऊस
स्थानिक संकटे: अधिसूचित क्षेत्रातील वैयक्तिक शेतांना प्रभावित करणाऱ्या विजेमुळे गारपीट, भूस्खलन, पूर, ढग फुटणे आणि नैसर्गिक आग यासारख्या ओळखल्या गेलेल्या स्थानिक जोखमीच्या घटनांमुळे अधिसूचित विमाधारक पिकांचे नुकसान/नुकसान.
जंगली जानवरों के हमले के कारण फसल के नुकसान के लिए अतिरिक्त कवरेज : राज्य जंगली जानवरों के हमले के कारण फसल के नुकसान के लिए अतिरिक्त कवरेज प्रदान करने पर विचार कर सकते हैं, जहां जोखिम पर्याप्त माना जाता है और पहचान योग्य है।
सामान्य बहिष्करण : युद्ध और परमाणु जोखिमों, दुर्भावनापूर्ण क्षति और अन्य रोके जा सकने वाले जोखिमों से उत्पन्न होने वाले नुकसान को बाहर रखा जाएगा।
विमा कंपन्यांची यादी
कृषी सहकार आणि शेतकरी कल्याण विभागाकडे सध्या भारतीय कृषी विमा कंपनी (AIC) आणि काही खाजगी विमा कंपन्या त्यांच्या आर्थिक ताकद, पायाभूत सुविधा,
सरकार पुरस्कृत कृषी/पीक विमा योजनांमध्ये सहभागी होण्यासाठी मनुष्यबळ आणि कौशल्य इत्यादींच्या आधारे नामांकित/पॅनेल केलेले. सध्या सूचीबद्ध विमा कंपन्या आहेत:
ऍग्रिकल्चरल इन्शुरन्स कंपनी ऑफ इंडिया लिमिटेड
ICICI-लोम्बार्ड जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
HDFC-ERGO जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
इफको-टोकिओ जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
चोलामंडलम एमएस जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
बजाज अलियान्झ जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
रिलायन्स जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
फ्यूचर जनरल इंडिया इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
टाटा-एआयजी जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
एसबीआय जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
युनिव्हर्सल सोम्पो जनरल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड
विम्याचे एकक
ही योजना ‘एरिया ऍप्रोच बेसिस’ वर लागू केली जाईल, म्हणजे व्यापक आपत्तींसाठी प्रत्येक अधिसूचित पिकासाठी परिभाषित क्षेत्र, विम्याच्या युनिटमधील सर्व विमाधारक शेतकरी पिकासाठी “अधिसूचित क्षेत्र” अंतर्गत संरक्षित केले जातील असे गृहीत धरून. म्हणून परिभाषित केले जाईल. सारख्या जोखमीचा सामना करावा लागतो, प्रति हेक्टर उत्पादनाचा खर्च बऱ्याच प्रमाणात समान असतो, प्रति हेक्टर तुलनात्मक शेती उत्पन्न मिळवतो आणि अधिसूचित क्षेत्रात विमा उतरवलेल्या जोखमीच्या अंतर्गत ऑपरेशन्समुळे पीक नुकसानीचा अनुभव घेतो.
परिभाषित क्षेत्र (म्हणजे विम्याचे एकक क्षेत्र) हे गाव/ग्रामपंचायत स्तरावर आहे, कोणत्याही नावाने हे क्षेत्र प्रमुख पिकांसाठी आहे आणि इतर पिकांसाठी ते गाव/ग्रामपंचायत स्तरापेक्षा वरचे आहे असे म्हणता येईल. आकाराचे एकक असू शकते. कालांतराने, विम्याचे एकक भू-कुंपण केलेले/भू-मॅप केलेले क्षेत्र असू शकते ज्यामध्ये अधिसूचित पिकाच्या समान जोखीम प्रोफाइल असेल.
स्थानीय आपदाओं के जोखिम और फसल कटाई के बाद परिभाषित जोखिम के कारण होने वाले नुकसान के लिए, नुकसान के आकलन के लिए बीमा की इकाई व्यक्तिगत किसान का प्रभावित बीमित क्षेत्र होगा।
अधिक माहीती व्हॉटसअप वर मिळवा .
Click Here to Visit www.mygovnaukari.com For All Information in Single Click, for example, Latest Notification, All Exam Study material like Syllabus and Exam Criteria, Current Affairs, Government Examination Result, , Card, Study Video, Gk, latest Government Job and Free online test series/Free mock test series.
